لایحه به معنی پیشنهادی که دولت برای تصویب به مجلس تقدیم میکند. در این مقاله به بررسی طرحها و لوایح یک فوریتی و دو فوریتی و .. میپردازیم. در اصطلاح قضائی، مدافعات متهم که به صورت کتبی باشد. طرح قانونی پیشنهادی است که با امضاء حداقل ۱۵ نفر از نمایندگان در مجلس به رئیس داده میشود.
به طور کلی تمام لوایح و طرحها به استثنای لوایح و طرح های فوری و مربوط به بودجه و تفسیر قوانین عادی و سایر مواردی که در این آیین نامه برای شور در آن موارد ترتیب خاص دیگری معین شده است دو شوری خواهد بود فاصله دو شور حداقل باید پنج روز باشد.
انواع طرحها و لوایح
طرحها و لوایح یا به صورت عادی در دستور کار مجلس قرار میگیرند یا به صورت فوری. طرح ها و لوایح فوری خود سه بخش هستند:
۱- طرحها و لوایح یک فوریتی
طرحها و لوایح یک فوریتی، پس از تصویب فوریت، به کمیسیونهای اصلی، فرعی ارجاع میشود تا خارج از نوبت مورد بررسی و تصویب قرار گیرد. گزارش کمیسیون درباره این طرحها و لوایح حداقل چهل و هشت ساعت قبل از موقع طرح در مجلس چاپ و بین نمایندگان توزیع میشود.
فوریتی
طرحها و لوایح یک فوریتی یک شوری است و پس از وصول گزارش کمیسیون، خارج از نوبت در دستور کار مجلس قرار میگیرد و یک نوبت درباره آن شور به عمل میآید. بدین ترتیب که ابتدا نسبت به اصل و سپس در باب ماده واحده یا هر یک از مواد مذاکره و اخذ رای میشود.
۲- طرحها و لوایح دو فوریتی
پس از تصویب فوریت حداکثر ظرف مدت شش ساعت چاپ و توزیع میشوند، حداکثر چهل و هشت ساعت پس از چاپ و توزیع در دستور کار جلسه مجلس قرار میگیرند.
۳- طرحها و لوایح سه فوریتی
طرحها و لوایح سه فوریتی، پس از تصویب فوریت بلافاصله در همان جلسه در دستور مجلس قرار میگیرد. طرحها و لوایح عادی و یک فوریتی جهت اظهارنظر کارشناسی به مرکز پژوهشهای مجلس ارسال میشود.
نمایندگان مردم در خانه ملت، با ارسال طرحها و لوایح عادی و یک فوریتی پس از اعلام وصول به کمیسیون های اصلی و کمیسیونهای فرعی و همچنین جهت اظهارنظر کارشناسی به مرکز پژوهشهای مجلس موافقت خود را اعلام میکنند.